Oké eerst even dit. Uiterààrd laat geen enkele geboorte zich plannen. De (ondertussen ingeburgerde) term ‘geboorteplan’ is dan ook wel een tikje gek. Zelf heb ik het liever over ‘geboortewensen’. Maar goed, weet je waarover helemaal geen twijfel bestaat? Dat het écht belangrijk is om zo’n plan op te stellen. Ik leg je uit waarom. En hoe je eraan begint.
QUE?
Geboortewensen of een geboorteplan, wat is dat eigenlijk? Wel: een document waarin jij en je partner jullie wensen rond de bevalling, de geboorte en de eerste momenten met de baby beschrijven.
WAAROM ZO’N ‘PLAN’?
Wie wil je bij je tijdens de arbeid? Wil je graag in bad? Wil je vrij kunnen rondlopen? Hoe denk je over pijnstilling? Word je graag geïnformeerd over de beslissingen van de hulpverleners die bij je zijn? Hoe zie jij de eerste momenten met je baby? Wat bij een (ongeplande) keizersnede, wil je dan je partner bij je en wil je kunnen kennismaken met je kindje? Welke voeding wil je geven?
Als je op voorhand nadenkt over je bevalling en informatie verzamelt (en je die ook echt laat doordringen), dan ga je door een superzinvol bewustwordingsproces: je ontdekt wat jij en je partner écht belangrijk vinden tijdens een bevalling en waar jullie waarde aan hechten.
Maar…
Eenmaal jij je een beeld hebt gevormd van je wensen, wordt het zonneklaar in je hoofd: dit zouden jij en je partner fijn vinden. Alleen: goedbedoelende zorgverleners kunnen je gedachten natuurlijk niet lezen. Daarom is het handig om een kort en duidelijk document – je geboorteplan of wensen – in je bevallingskoffer te stoppen. Zo kan het aanwezige zorgteam in één oogopslag zien wat jij belangrijk vindt en daar rekening mee houden. Bovendien is het ook een handig document voor je partner om op terug te vallen, wanneer jij het even – erm – druk hebt. Als dat kan: praat je wensen ook even op voorhand door met je gynaecoloog of vroedvrouw.
WENSEN ZIJN GEEN EISEN
Door het opstellen en communiceren van je geboortewensen, krijg je het gevoel dat er meer aandacht is voor jou en jouw gevoelens. Dat is fijn en geruststellend. En het schept verbinding met de zorgverleners. Wel belangrijk: een geboorteplan is geen lijstje met eisen, het is een instrument om de communicatie te bevorderen tussen jullie als koppel en het zorgteam dat aanwezig is tijdens de arbeid en bevalling.
6 TIPS VOOR EEN GOED GEBOORTEPLAN
1. Achterhaal je wensen. Zit samen met je partner en ga brainstormen over alles dat kan gebeuren tijdens een bevalling. Informeer je daar goed over. Lees websites, pluis boeken uit, volg een zwangerschapscursus en schrijf neer wat er in je opkomt. Noteer ook je angsten. Neem hier voldoende tijd voor.
2. Bespreek het met je vroedvrouw. Want je wil natuurlijk wel weten of je wensen ook haalbaar en realistisch zijn. Stel je vragen, overloop je lijstje, praat over je angsten en zoek eventueel samen naar een alternatief.
3. Focus op het belangrijkste. Het gaat over de geboorte van je kind, uiteraard vind je ontzettend veel dingen belangrijk. Maar schrijf die allemaal op en je eindigt met een flinke waslijst. En dan wordt het voor het zorgteam (zij kennen jou niet zo goed als jij jezelf kent) moeilijk om hoofdzaak van bijzaak te onderscheiden. Focus dus op wat je écht belangrijk vindt. Moeilijk?
· Maak eerst een lijst met al je wensen rondom de bevalling
· Sorteer je wensen van meest naar minst belangrijk
· Houd enkel de top vijf (of vooruit: zes) over. De rest laat je vallen.
· Nu heb je écht de essentie beet! Als dat niet lukt: vraag je vroedvrouw om je te helpen.
4. Hou het kort. Het is natuurlijk wel de bedoeling dat je goed doordachte boodschap ook aankomt. Pen je een vier pagina’s lang prozaïsch essay neer, dan is de kans klein dat het in het heetst van de strijd (helemaal) wordt gelezen. Hou het kort, eenvoudig en duidelijk. Niet langer dan één pagina. Schrijf je wensen neer in bullet points en druk je document af.
5. Vraag om informatie en om betrokken te worden. Een wens die in nogal wat geboorteplannen wordt vergeten, maar die ik zelf zo ontzettend belangrijk vind: vraag om informatie. Want: zwangere koppels die betrokken worden in het proces én de beslissingen die genomen moeten worden tijdens de geboorte, zouden met een beter gevoel terugkijken op de geboorte-ervaring. Zelfs een bevalling met veel interventies kan positief ervaren worden, als je maar betrokken wordt bij de beslissingen over die interventies én je steeds goed geïnformeerd wordt.
6. Communiceer je wensen
Breng je vroedvrouw, je gynaecoloog en de kraamkliniek op de hoogte van het bestaan van je geboorteplan. En neem het mee naar het ziekenhuis waar je gaat bevallen. Maar onthoud: niets staat helemaal vast, het kan altijd anders lopen én jij kan ook van gedachten veranderen. Dat mag. Tip: neem nadien ook de tijd om samen met je partner de geboorte te overlopen en door te praten. Ook bij je vroedvrouw kan je terecht met je bevallingsverhaal. Ze luistert graag.
