Luizenalarm? Deze mama’s hebben 10 succestips voor je

TIP 1. DE ENE SHAMPOO IS DE ANDERE NIET

‘Doodt luizen en neten. 100% doeltreffend in één keer’. Wel ja, zeg dat tegen de rakker die ik slechts half bedwelmd uit het haar van mijn dochter kam. En dat nadat ik haar hoofdhuid de volle 45 minuten heb gemarineerd in een insecticidencocktail uit de apotheek. Mijn ervaring leert me: anti-luizenshampoos doen helaas niet altijd wat ze beloven. En nakammen is écht wel nodig. Mama’s aan de schoolpoort herkennen het probleem: “Het lijkt wel alsof de luizen resistent zijn geworden aan sommige producten”, klinkt het. “Ze zijn te sterk.” Kan wel op een schare fans rekenen: Silikom, een luizenproduct zonder insecticiden op basis van siliconen dat je een hele nacht laat inwerken en dat zowel neten als luizen verstikt. Dé ontdekking die uiteindelijk àlle luizen bij ons thuis wegkreeg (in combinatie met kammen en azijn, dat wel)? Licener. Gevonden tijdens een radeloze nachtelijke internetzoektocht op een Nederlands forum over luizen. Niet te vinden in ons land, dus: meteen in bulk online besteld bij de Noorderburen.

TIP 2. DE NAT-KAMMETHODE IS IRRITANT, MAAR SUCCESVOL

“De enige methode die écht werkt”, zegt Marjolein, mama van twee en voormalig CLB-medewerker, “is de nat-kam-methode”. Voor de leken: de haren druipnat maken, overvloedig insmeren met conditioner en vervolgens minutieus uitkammen (je vindt het gedetailleerde stappenplannen vlotjes op het internet). De luizen hebben geen grip op het natte, glibberige haar en kunnen niet vluchten. Na elke keer kammen veeg je de luizenkam af aan een witte handdoek of een vel keukenpapier (om de vangst te checken en ervoor te zorgen dat je de luis niet weer in het haar kamt). En dat dan maal ongeveer honderdduizend kambewegingen. Een huis-, tuin- en keukenmiddel dat door veel moeders wordt ingezet in combinatie met de nat-kam-methode en dat écht lijkt te werken: witte keukenazijn, dat de luizen zou doden en de neten zou losmaken. Het haar wordt er eerst mee bevochtigd en de netenkammetjes worden er na elke haal mee uitgespoeld.

TIP 3. WEET: DE ENE KAM IS DE ANDERE NIET

Het plastic luizen- en netenkammetje dat je gratis bij een luizenshampoo krijgt of voor een paar euro bij de apotheek koopt, kan er zeker mee door, maar mama’s die niet aan hun eerste luizenplaag toe zijn, zoeken doorgaans naar een snellere manier om de haardos van hun ongeduldige kind uit te kammen. Greet, mama van Henri (10) en Antoine (5) probeerde de roestvrijstalen Assy-kam – die zichzelf op de verpakking ‘de Rolls-Royce van de luizenkammen’ noemt – maar was niet overtuigd: “de tandjes zaten zo dicht op elkaar dat ik niet alleen neten verwijderde, maar ook voortdurend haren uittrok. Zo maakte ik het kammen nog minder populair bij mijn kind.” Nu kamt Greet met de Nitcomb, een stevige kam met twee rijen tandjes: “een openbaring: het kammen gaat echt supersnel”.

TIP 4. VUL AAN MET EEN ELEKTRISCHE LUIZENKAM

Een kleuterjuf zweert dan weer bij de elektrische luizenkam, die luizen elektrocuteert: “Je hoort meteen resultaat”: de luizenkam zoemt of biept aanhoudend, maar wanneer hij een luis te pakken heeft, houdt het biepen meteen op. Belangrijk: een elektrische luizenkam doodt doorgaans geen neten, enkel luizen. Het is dus de bedoeling dat je er elke dag de droge haren mee doorkamt (reken op twee weken dagelijks kamwerk, telkens 5 à 10 minuten), zodat je àlle luizen (ook diegene die nog zullen uitkomen) gedood hebt. Door elke dag elektrisch te kammen, stuur je uiteindelijk dus ook alle babyluizen naar de luizenhemel alvorens ze groot genoeg zijn om zelf weer eitjes te leggen. En zo eindig je dus met een luizenvrij hoofd. YAY! De elektrische luizenkam is een handige tool om in huis te hebben, wanneer je luizen-intuïtie-lampje rood knippert: tien minuten droog haar doorkammen om te checken of je prijs hebt, gaat iets vlotter (ik doe het voor de tv) dan de hele rimram met haren wassen, conditioner en kam. Ik ben fan van de Robi Comb Pro.

TIP 5. NEEM ER EEN BUREAULAMP EN EEN PORTIE GEDULD BIJ

Zijn de volwassen luisbeesten uitgekamd, dan heb je slechts deel één van het evacuatieplan voltooid. Want ook de neten of luizeneitjes moeten verwijderd worden, alvorens ze de kans krijgen om uit te komen (na zeven tot tien dagen zit je met babyluizen). Neten zijn kleine witte, gele of grijze stipjes die vastgelijmd zitten aan de haren (in tegenstelling tot roos, dat los zit). Neten verwijderen? Dat kan je met een netenkam proberen, maar de mama’s zijn het erover eens: geen enkele kam krijgt ze allemaal te pakken. Dus zit er niets anders op dan neet per neet met je nagels uit de droge haren te plukken. Greet neemt er een bureaulamp bij: “Dan zie je de neten beter zitten, in het licht gaan ze wat glanzen.” In een vlaag van opperste frustratie (Matilda werd logischerwijs nogal lastig van het trekkende gevoel wanneer ik de neten van de afzonderlijke haartjes probeerde te schuiven) moet ik toegeven dat ik ook al wel eens heb geknipt. Ja. Haar per haar, met het nagelschaartje. FML.

TIP 6. MAAK ER EEN OMKOOPMOMENT VAN

Met geen enkele kam- of shampoomethode ben je er na één keer vanaf: gedurende twee weken kam je best herhaaldelijk. Dat is geen pretje voor a) het vlotte verloop van je avondspits en b) je kind. Luizenalarm is volgens de mama’s dan ook hét moment om toegevingen te doen: in ruil voor onbeperkt kammen krijgen de kinderen ondertussen al even onbeperkte schermtijd en mogen ze langer opblijven. Zelf probeer ik er een soort van ‘Yay! Luizen!’-moment van te maken: telkens we prijs hebben, mag Matilda na school mee naar de winkel, voor een zakje ‘snoepkettingen’. Zo’n ketting oppeuzelen (terwijl ik kam), daar is ze wel even ‘zoet’ mee.

TIP 7. DRAAI EEN EXTRA WASMACHINE. OF NIET.

Luizen gespot? Dan draai je niet alleen de haardossen van alle andere gezinsleden ondersteboven, je kamt ook letterlijk je huis uit. Formeel wordt er aangeraden om alle lakens, kussens en hoofddeksels te wassen op minstens zestig graden en de knuffels in de diepvriezer te stoppen (serieus: wie heeft daar plaats voor?). De meeste mama’s die ik spreek hebben dat deel van de luizenstrijd echter al làng opgegeven: “Elke keer weer alle lakens en handdoeken wassen,” zucht een mama, “ik begin er niet meer aan. Het is al druk genoeg. En de kans op een besmetting via textiel is zo klein: luizen verruilen een gezellige en goed doorbloede hoofdhuid doorgaans écht niet zo snel voor een koude kussensloop. Hoop ik.”  

TIP 8. GA NAAR DE LUIZENKAPPER

Wie echt de wanhoop nabij is, zichzelf al een luizenkamelleboog bezorgde of al het gedoe simpelweg niet meer ziet zitten, kan het probleem ook outsourcen. Enter: De Luizenkapper. Nathalie, de mama van Lina (6), vecht al een vol jaar tegen seriële luizenbesmettingen: “De kinderen blijven elkaar besmetten. Elke week moet ik haren uitkammen, want Lina blijft met nieuwe – volwassen – luizen naar huis komen. De nat-kam-methode en azijn: het wérkt. Maar ik raak het stilaan beu. Mijn zus had hetzelfde probleem. Ze nam haar drie kinderen mee naar De Luizenkapper in Hasselt, die de beestjes met een zelfontwikkelde hittetechniek bestrijdt. Een keer behandelen en klaar. Maar Hasselt is niet bij de deur. En om dan volgende week weer met exact hetzelfde probleem te zitten… Misschien moet de luizenkapper maar eens langskomen op school, en àlle kinderen tegelijk behandelen?”.

Het haar van je kleuter preventief peroxideblond kleuren (zoals mama Lieselot ooit getipt kreeg door een radeloze moeder wier kinderen na élk scoutskamp met een volwaardig luizencircus naar huis keerden) is niet nodig: dat luizen zich niet in gekleurd haar zouden nestelen, is een fabel.

Een anonieme kleuterjuf laat weten: “Vroeger doken er luizen op bij het begin van het schooljaar en na een vakantie. Nu heb ik voortdurend luizen in de klas. Het is een pest. En alle ouders moeten er collectief wat aan doen, anders blijven de kinderen elkaar besmetten. Helaas negeren sommige ouders het probleem. Echt erg voor die kindjes, maar ook voor de rest van de klas. Als ouder denk je misschien: het valt vast niet op, dat mijn kind luizen heeft. Think again. Ik weet altijd exact welk kind in de klas voor de verspreiding zorgt.” Daar wil ik – ondertussen master aan de luizenbestrijdingsschool – wel nog wat aan toevoegen: het is niet omdat je àlles probeert, dat je de luizen ook zo snel als je hoopte weer wegkrijgt. Of dat je kind niet aan een ijltempo wéér luizen kan oplopen. Zelf heeft het me bijna een vol schooljaar lang bloed, zweet, Licener en azijn gekost. En ook echte, zoute tranen. Want haast elke week was ik wel met een (nieuw) soort luizenactie bezig, maar toch kwamen die ellendige beesten steeds terug. Dus wat betreft het luizenstigma: het is niet omdat een kind permanent luizen lijkt te hebben, dat de ouders zomaar even in hun haren krabben en de andere kant opkijken. Integendeel: soms doen ze er keihard alles aan, maar haalt ‘keihard alles’ gewoon weinig uit.

TIP 9. SPRAY LAVENDEL TER PREVENTIE

In een preventieve poging om nieuwe luizenpopulaties uit het huis te houden, wordt door de mama’s essentiële olie van lavendel in de strijd gegooid. Voor dat geurtje zou de vijand namelijk z’n kleine luizenneus ophalen. Gebruiksaanwijzing: een pufje anti-luizen lavendelspray achter de oren (de essentiële olie inmasseren kan ook) en voor de zekerheid toch nog een fikse lavendelwolk over de volledige haardos. Baadt het niet, dan ruikt je kind toch maar mooi naar La Douce France. Gezellig. Naast de spray zijn er ook anti-luizen haarelastiekjes te koop, voorzien van een lavendelgeurtje. Mama Julie bindt de haren van haar dochter Emilia (4) ermee samen, telkens het luizenalarm op school wordt afgekondigd. Ook na elke wasbeurt preventief even doorkammen met azijn of Zwitsal haarlotion wordt aangeraden.

TIP 10. MAAK EEN PAARDENSTAART

De haren samenbinden is een goed idee om (her)besmetting te (proberen) voorkomen: stoppen oversociale kleuters hun kriebelende kopjes samen in pakweg de poppenhoek, dan krijgen de luizen (die nota bene niét vliegen of springen) vrij spel: ze kunnen ongestoord van de ene haardos naar de andere flaneren. Een (strak) samengebonden kapsel zou de oversteek in dat geval bemoeilijken. Het haar van je kleuter preventief peroxideblond kleuren (zoals mama Lieselot ooit getipt kreeg door een radeloze moeder wier kinderen na élk scoutskamp met een volwaardig luizencircus naar huis keerden) is niet nodig: dat luizen zich niet in gekleurd haar zouden nestelen, is een fabel waarvan ik met mijn donkerbruine kleur-uit-een-potje helaas het levende bewijs ben. In dezelfde categorie: ook stijl- of krultangen helpen niet.

BONUSTIP. LEG JE NEER BIJ DE HARDNEKKIGSTE LUIZENSOORT

Alle nat-kam- en lavendelacties ten spijt: uit algemene rondvraag blijkt één type luis niet alleen geheel onuitroeibaar, maar ook onmogelijk te voorkomen. Mama Sanne krabt in de haren: “Gewone luizen krijg je (tijdelijk dan toch) nog wel je huis uit. Maar schijn- of fantoomluizen? Dat zijn de hardnekkigste beesten die er bestaan. Telkens er nog maar iemand het woord ‘luis’ laat vallen, krijg ik al jeuk. En dan denk ik: ‘Zou het? Heb ik er? Ja, toch? Lap hé!’ En dan kan ik niet anders dan de kam en de conditioner weer boven te halen.”